Δημοτική ενότητα Μακρυχωρίου

Τοπική Κοινότητα Γυρτώνης

Υψόμετρο 80μ.

Απόσταση από το Μακρυχώρι (έδρα του Δήμου) 8.5 km

“Φίλε που κάθεσαι στο κατώφλι μόνος
μαγκανοπήγαδο είναι ο χρόνος..”
ΜΟΥΣΙΚΗ ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΠΑΝΟΣ-ΣΤΙΧΟΙ ΠΥΘΑΓΟΡΑΣ

Αν δεν έχεις ξαναδεί μαγγανοπήγαδο με το οποίο αντλούσαν παλιά το νερό για να ποτίσουν τα περιβόλια, αυτό με τον υδραυλικό τροχό και τον χαρακτηριστικό ήχο, θα το δεις στη Γυρτώνη. Η αρχαία Γυρτώνη μνημονεύεται σε κείμενα του Ομήρου καθώς ανήκε στην Περραιβία που κατά τον 5 π.Χ αιώνα εκτείνονταν μεταξύ του Ολύμπου και του Πηνειού.

Πελαργοί στα ερείπια της Μπάκραινας. Ελπιδοφόροι ένοικοι του τριώροφου νεοκλασσικού αρχοντικού που σώζεται στη Γυρτώνη θυμίζοντας την εποχή (1870) που το τσιφλίκι με το κονάκι του ήταν στο κέντρο του ενδιαφέροντος. Αργότερα κατά την περίοδο του Μεσοπολέμου, όταν η Μπάκραινα έγινε πρότυπη αγροτική εταιρεία, συγκέντρωνε γύρω της γαϊτανάκι τα κτήρια που σηματοδοτούσαν την βιομηχανική πρόοδο: σχολείο, νοσοκομείο, αποθήκες, φούρνος και κάθε λογής χρήσιμα μηχανήματα. Απ’ τα περασμένα μεγαλεία μόνο οι τοίχοι ορθώνονται. Από τους λίγους στους πολλούς κι απ’ τους πολλούς, στα πετεινά του ουρανού που φωλιάζουν με τις οικογένειές τους κάθε άνοιξη.